Indien je Long Covid hebt zul je waarschijnlijk het volgende herkennen:

Een chronisch energie tekort. Je begint de dag al vermoeid en als je al wat energie hebt is dat gauw verdwenen zodra je iets doet of zelfs als je niks doet.. Het is geen gewoon gevoel van vermoeidheid, nog niet eens alsof je de marathon gelopen hebt, maar erger, alsof je gesloopt bent.

Concentreren is een probleem. Het helder denken is verminderd. Je voelt je mogelijk duf of heel ‘wollig’ in je hoofd en je kan je afwezig voelen, alsof er een nevel is tussen jou en de werkelijkheid. Of je hebt een gevoel alsof er stalen band om je hoofd zit.

Als je iets doet wat je normaal gezien meerdere keren zou kunnen doen op een dag, vergt dat nu om één keer te doen een enorme inspanning. Aan de computer werken kan onmogelijk geworden zijn.

Overgevoelig voor licht en geluid en over het geheel overgevoeligheid voor prikkels en zo ook drukte om je heen bijvoorbeeld groepen mensen of luidruchtige werkzaamheden.

Chronische gewrichtspijnen of chronische pijn in de spieren. Het kan ook zijn dat die pijnen steeds opkomen na een inspanning. Een inspanning waarvan je eigenlijk niet kan voorstellen dat dat zoveel pijn veroorzaakt want vroeger kon je deze dingen gewoon doen.

Wat er ook bij kan komen is dat je darmen van slag zijn, uitmondend in constipatie of een prikkelbare darm waar ontstekingen bij komen.

Een verstoorde slaap, van het niet in slaap kunnen komen tot niet door kunnen slapen en wakker liggen ’s nachts. Veel zorgen maken ook ’s nachts over hoe moe je zult zijn de dag er na vanwege het wakker liggen.

Tot zo ver wat je al weet, dan nu wat je nog niet weet:

Dit is een groep van symptomen die je in verband kunt brengen met de chronisch onbewuste stressrespons. Dus het zijn geen symptomen die allemaal een andere oorzaak hebben, nee ze hebben dezelfde oorzaak. En het is niet een virus die dit (heeft) veroorzaakt, het is omdat je niet herstelt nadat je ziek geweest bent.

Ongetwijfeld heb je een spannende tijd meegemaakt toen je corona had. Je was erg ziek en/of je was onzeker of je er goed doorheen zou komen. Bijna zeker is corona niet het eerste wat je overkomt in je leven. Of je hebt onderliggende klachten, een zwak gestel, of je hebt eerder een ziekte meegemaakt zoals Pfeiffer, of chronische klachten zoals vermoeidheid. Ook onveiligheid of onveilig voelen speelt een grote rol.

Ziekte is stressvol. Het ziek zijn zelf en ook de zorgen die je hebt over eventuele complicaties zijn stressvol. En als je niet wil herstellen heb je ook veel stress. Als dan ook nog eens een arts niet weet hoe het komt dat je die klachten blijft houden dan gaat de stressrespons helemààl aan.

En ook al kreeg je je klachten door corona, dat ze nu chronisch zijn kunnen ze niet medisch verklaren. Ze horen hierdoor bij de Medisch Onverklaarde Klachten (MOK’s) of ook wel SOLK’s genoemd (Somatisch Onverklaarde Lichamelijke Klachten). Long Covid is dus een MOK ook al komt het door corona.

Als je kijkt naar wat de stressrespons voor een functie heeft in het lichaam ga je zien dat je symptomen daar mee te maken hebben. En dat is goed nieuws want de stressrespons is te stoppen en dus ook jouw klachten, hoe heftig die ook zijn.

Je lichaam is namelijk in een vicieuze cirkel gekomen van reacties. Ziekte geeft stress, stress veroorzaakt klachten en die geven weer stress. Het doorbreken van die cirkel is niet eens zo moeilijk en kan je helemaal zelf doen. Het is geen medisch verhaal, er zijn geen medicijnen nodig en geen arts.

Wat wel nodig is een hele andere kijk op de zaak. En dat vraagt wel wat van je. Dat jij door middel van jezelf (je onbewuste brein) te coachen je klachten kan laten verminderen is iets wat in eerste instantie onvoorstelbaar lijkt.

Dat het mogelijk is hebben anderen al bewezen door het te doen. Zo komt het dat ik er zeker van ben dat dit de weg is om te gaan. Zelf je stressrespons stoppen is het gene wat nodig is om verandering in je situatie te krijgen en geen pil zal dit voor je over kunnen nemen.

Kijk verder op de site of ga direct naar aanmelden

Dit gepubliceerde artikel hieronder geeft toe dat Long Covid een fysieke ziekte is en in de laatste zin zegt het dat je er niks aan kan doen. Dat je er niks aan kan doen wil zeggen dat je geen blaam treft dat je deze ziekte hebt gekregen. Zelf aan de slag gaan om jezelf te genezen is wel mogelijk, het is ook de enige manier om herstel te krijgen. Wachten op onderzoek of een behandeling gaat heel teleurstellend zijn want er komt hier geen pil voor om te genezen.

NOS Nieuws•4 januari 2024, 11:23•

Long covid is lichamelijk en 'zit niet tussen de oren', toont onderzoek aan

• Sander Zurhake

redacteur Gezondheidszorg

Long covid heeft een lichamelijke oorzaak. Dat hebben onderzoekers van het Amsterdam UMC en de Vrije Universiteit aangetoond door spierweefsel van mensen met en zonder long covid te bestuderen.

De resultaten van het onderzoek zijn vandaag gepubliceerd in het wetenschappelijke blad Nature Communications en zijn een belangrijke stap in het beter begrijpen van het nog altijd mysterieuze ziektebeeld.

De Amsterdamse onderzoekers namen monsters van spierweefsel van mensen met en zonder long covid, voor en na een inspanningstest op de fiets. Daarmee konden ze zien dat wanneer mensen met long covid fysiek te actief zijn, de schade in het spierweefsel bij hen groter is. Bovendien functioneren hun mitochondriën veel minder goed, de energiecentrales in de cellen.

Als gevolg van de inspanning ontstaat bij mensen met long covid een langdurige verergering van klachten, zogenoemde post-exertionele malaise (PEM). Bij PEM is sprake van extreme vermoeidheid na fysieke, cognitieve of emotionele inspanning.

De cyclus van het afbraakproces

Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat vooral die mitochondriën minder goed functioneren. De wetenschappers denken dat dit verklaart waarom mensen zo moe zijn. Tegelijkertijd hopen schadelijke eiwitten zich op in de cellen, mogelijk omdat deze energiefabrieken niet goed functioneren. Dat zou mogelijk verklaren waarom de gezondheid van een aanzienlijke groep mensen blijft verslechteren.

Dezelfde onderzoeksgroep ontdekte al eerder dat elk menselijk lichaam bij een covidinfectie het zogeheten IDO-2-enzym aanmaakt om de infectie te bestrijden. Bij de meeste mensen verdwijnt dit enzym weer. Maar bij patiënten met long covid blijft het lichaam het IDO-2-enzym produceren. Het is de hypothese van de onderzoekers dat dit enzym eraan bijdraagt dat de energiefabrieken verzwakt raken.

Oorspronkelijke therapie werkte averechts

Dat er nu meer duidelijkheid is over de neerwaartse spiraal die long covid in het lichaam veroorzaakt, ziet onderzoeksleider en hoogleraar inwendige geneeskunde Michèle van Vugt als belangrijke nieuwe kennis. "De volgende stap is onderzoeken hoe we deze afbraakcyclus kunnen doorbreken. Wellicht zit daar de mogelijkheid om mensen te genezen."

Daarnaast kan uit het onderzoek worden geconcludeerd dat het onverstandig is om patiënten met long covid, of andere vergelijkbare post-infectieuze ziekten als Q-koorts of ME-CVS, te behandelen met hersteltherapie bij de fysiotherapeut. Bewegen blijft noodzakelijk, maar zeer gedoseerd.

"Concreet adviseren wij deze patiënten hun fysieke grenzen te bewaken en hier niet overheen te gaan", zegt arts-onderzoeker Brent Appelman. "Denk aan lichte inspanning die niet leidt tot verergering van de klachten. Wandelen is goed, of fietsen op een elektrische fiets, om de fysieke conditie enigszins te behouden. Houd er daarbij rekening mee dat iedere patiënt een andere grens heeft."

Dat is niet gebeurd bij patiënten die al sinds het begin van de pandemie met long covid kampen. Zij hebben intensieve therapieën ondergaan en menen dat die behandelingen hun ziektebeeld heftiger hebben gemaakt.

'Het zit dus niet tussen de oren'

Patiënten- en belangenorganisaties reageren opgetogen op het onderzoek. "Het is niet alleen medisch belangrijk maar ook maatschappelijk", zegt Diewke de Haen, directeur van PostCovidNL.

"Er wordt nog te vaak tegen mensen met long covid gezegd: 'Het zit tussen je oren.' Helaas horen wij van patiënten terug dat hun omgeving, soms zelfs hun huisarts, nog denkt dat het een burn-out is. Wij hopen dat dit onderzoek bijdraagt aan de publieke bewustwording dat dit een lichamelijke ziekte is waar mensen zelf niets aan kunnen doen."